همشهری آنلاین، رابعه تیموری:این‌روانشناس و مشاور خانواده اختلالات روانی در بزرگسالی را از پیامدهای نامطلوب عدم رشد مسئولیت‌پذیری در کودکان ذکر می‌کند و توضیح می‌دهد: «ما باید تعریف خود از مسئولیت‌پذیری کودک را واقعی کنیم و انتظار نداشته باشیم کودک مانند فردی بزرگسال به حل مشکلات خانوادگی، مالی یا اجتماعی اعضای خانواده بیندیشد. اگر کودک از زیر بار انجام وظایف شخصی خود شانه خالی نکند و با انجام این وظایف به بهبود و آرامش شرایط خانواده کمک کند، کودکی مسئولیت‌پذیر به شمار می‌آید.»
صبور و باحوصله باشید
امیدی استفاده از تنبیه و اجبار را برای مسئولیت پذیرکردن کودکان صحیح نمی‌داند و می‌گوید: «اگر کودک باور کند که مسئولیت‌پذیری او برای والدین امری ارزشمند و مهم است و تلاش‌های کودک برای انجام وظایفش در احساس رضایت والدین و سبک‌تر شدن بار مسئولیت آنها نقشی تاثیرگذار دارد، یقینا انجام وظایف خود را امری شاق و اجباری تلقی نمی‌کند و برای تاثیرگذار بودن در جمع خانواده تلاش خود را به‌کار می‌برد.» این مشاور خانواده سختگیری، وسواس و کم‌حوصلگی مادران را مانع مسئولیت‌پذیری فرزندشان عنوان می‌کند و ادامه می‌دهد: «کودک برای این که وظایفش را بدون نقص انجام دهد به زمان نیاز دارد و شما نباید کودک کم‌سن و سال خود را برای مواردی مانند نامرتب تا کردن لباس‌هایش، سرریز کردن چای یا شیر از لیوانش و... مورد مواخذه قرار دهید.»
امیدی به لزوم توجه و ریزبینی در رفتارهای مثبت کودک اشاره می‌کند و می‌افزاید: «والدین باید به همان اندازه که نسبت به شلختگی و کم‌مهارت بودن کودک اغماض نشان می‌دهند، به رفتارهای مسئولانه خارج از وظایف معمولش توجه کنند. مثلا اگر کودک برای آرام کردن گریه خواهر یا برادر نوزادش پیشقدم می‌شود یا وظیفه خرید نان خانواده را بر عهده می‌گیرد، او را تشویق کنید و نشان دهید به داشتن فرزند مسئولیت‌پذیر خود افتخار می‌کنید.»
آهسته و پیوسته
تدریجی بودن فرایند مسئولیت‌پذیری نکته دیگری است که امیدی خاطرنشان می‌کند. او می‌گوید: «باید مسئولیت‌ها با سن کودک تناسب داشته باشد و فرایند مسئولیت‌پذیری و تغییر نگرش کودک نسبت به این مقوله به‌صورت تدریجی و گام‌به‌گام محقق شود.» این مشاور خانواده به والدین پیشنهاد می‌کند در انجام وظایف کودک با او مشارکت داشته باشند تا انجام وظایفش به اموری کسل کننده تبدیل نشود. امیدی توضیح می‌دهد: «اگر کودک شما در حال نظافت کشوی میز خود است، شما هم قسمت دیگری از اتاق را تمیز کنید و در حال کار با پخش موزیک، گفتگو و نقل طنز و خاطره‌های سرگرم کننده و... کارهای خسته کننده را به فعالیتی مشارکتی و دلپذیر تبدیل کنید. فرزند شما به تدریج می‌آموزد که بدون حضور و مشارکت شما و بدون احساس کسالت وظایف خود را انجام دهد.»
نظر شما